شنبه, ۱۸ دی ۱۳۹۵، ۰۶:۳۹ ب.ظ
✅ معمای قایق نجات
یک کشتی باری مسافربری در جایی کنار سواحل نیوفاندلاند بر اثر طوفان غرق شد. دو قایق نجات موفق شدند قبل از غرق شدن کشتی مسافران را از محل دور کنند. خیلی زود در یکی از قایقها که جمعیت بیش از حدی در آن سوار شده بود، آب جمع شد. معاون اول ناخدا که مسئول هدایت قایق بود تشخیص داد که اگر بار قایق را کم نکنند غرق خواهند شد. نظر او این بود که تنها راه کم کردن بار آن است که تعدادی از مسافران را به دریا بیندازد. او استدلال کرد که سه خدمه کشتی برای گرداندن این قایق نجات بزرگ لازمند، زنان و کودکان را باید نجات دهیم و زوج ها را نباید از هم جدا کنیم. بقیه را میتوانیم فدا کنیم. معاون ناخدا و خدمه سیزده نفر را به دریا انداختند. دیگر آب وارد قایق نمیشد و چند ساعت بعد سرنشینان نجات پیدا کردند. معاون ناخدا را بعدا محاکمه کردند و به جرم قتلهای متعدد به زندان ابد محکوم کردند. آیا کار معاون ناخدا اخلاقا صحیح بود؟
سوال اصلیای که معما پیش میکشد آن است که آیا اخلاقا صحیح است در شرایط اضطراری جان عدهای را برای نجات جان عدهای دیگر قربانی کنیم؟
معما سوال مرتبط و به همین اندازه دشوار دیگری را نیز پیش میکشد: اگر اساسا کسی در مواقع اضطراری حق داشته باشد در مورد جان افراد تصمیم بگیرد، آن فرد چه کسی است؟ معمای قایق نجات تجسم دشوارترین گونه معماست که انسان ناگزیر از مواجهه با آن است. ما موجودات محدودی هستیم با قدرت و دانش محدود، بنابراین گاه در موقعیتی که گزینههایمان بسیار محدودند دچار بلاتکلیفی اخلاقی میشویم. در این مواقع هر انتخابی که بکنیم به نظر اشتباه میآید. نمیتوانیم به نحوی معقول معمایی را که با آن مواجه شدهایم حل کنیم، اما با وجود این باید کاری کرد.
📗 اخلاق خلّاق
📝 دان مک نیون / ترجمه: ادیب فروتن
⬅️ فلسفه